پایان نامه رابطه سود حسابداری، مالی و مرکب با ریسک سیستماتیک

این تحقیق، به بررسی ارتباط اطلاعات حسابداری با ریسک سیستماتیک شرکت ها در بازار سرمایه ایران پرداخته است. در این تحقیق رابطه تعدادی از متغیرهای حسابداری از جمله سود حسابداری، درجه اهرم عملیاتی، درجه اهرم مالی، درجه اهرم کل (مرکب) به عنوان نمادهایی از اطلاعات حسابداری انتخاب شده اند که با ریسک بازار (سیستماتیک) شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران، مورد آزمون قرار گرفته است. در این تحقیق روش گردآوری اطلاعات، روش کتابخانه ای و برای آزمون فرضیه ها، روش میدانی ونیزاستفاده ازداده های تجربی می باشد. در راستای این هدف، تعداد 87 شرکت که اطلاعات مورد نیار برای دوره 10 ساله مورد تحقیق (85- 76) در مورد آنها قابل دسترس بود انتخاب شدند. نتایج تحقیق بیان می کند که بین سود حسابداری و درجه اهرم مالی با ریسک سیستماتیک با سطح اطمینان 90% رابطه مستقیم وجود دارد و بین درجه اهرم عملیاتی و درجه اهرم کل با ریسک سیستماتیک رابطه معنی دار وجود ندارد. البته تاثیر متغیرها بر ریسک سیستماتیک متفاوت است، که تاثیر سود حسابداری بر ریسک سیستماتیک بیشتر از تاثیر درجه اهرم مالی بر ریسک سیستماتیک و درجه اهرم مالی بیشتر از درجه اهرم کل و درجه اهرم کل بیشتر از درجه اهرم عملیاتی می باشد.

حسابداری به منظور جوابگویی به نیازهای انسان به وجود آمده است. شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محیط حسابداری به تناسب زمان متفاوت بوده است. در نتیجه، هدفهای حسابداری و روش های آن نیز متناسب با تغییر در شرایط محیطی دگرگون شده است. با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیت های اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن، هدف ها و روش های حسابداری به منظور جواب گویی به نیازهای اطلاعاتی توسعه یافته است.

در حال حاضر،حسابداری نقش مهمی را در سیستم اقتصادی ایفا می کند. تصمیم گیری دقیق از جانب اشخاص، شرکت ها، دولت و غیره برای توزیع مناسب و کارآیی منابع مالی امری اجتناب ناپذیر است. برای این گونه تصمیم گیری ها، تصمیم گیرندگان باید اطلاعاتی قابل اتکا در اختیار داشته باشند در واقع، هدف حسابداری کمک به این تصمیم گیرندگان است. از سوی دیگر، سرمایه گذاری از موارد ضروری و اساسی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی کشور است.

از عوامل مؤثر در انتخاب و انجام سرمایه گذاری، توجه سرمایه گذاری به ریسک و بازده سرمایه گذاری است. نقش ریسک و بازده در سرمایه گذاری، به مانند نقش عرضه و تقاضا در اقتصاد برای قیمت گذاری کالاست. از دیدگاه نظری، ریسک به معنای ضرر بالقوه و قابل اندازه گیری سرمایه گذاری است. تا دهه 1950، ریسک یک عامل کیفی شمرده می شد تا این که با تلاش هری مارکوویتز، ریسک کمیت پذیر شد و انحراف معیار جریان های نقدی طرحهای سرمایه گذاری در شرایط مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به عنوان کمیت سنجش ریسک معرفی گردید.

تأثیر ریسک یک سرمایه گذاری به ریسک مجموع سرمایه گذاری مستلزم محاسبات کواریانس و ضریب همبستگی بود که به ناچار انجام محاسبات را مشکل و وقت گیر می نمود. چندی بعد، ویلیام شارپ، با تعیین ضریب به عنوان معیار ریسک، مدل ساده و کاربردی را به دنیای سرمایه گذاری عرضه نمود.

استفاده از نظریه ها و روش های موجود و نیز نظریه پردازی، مستلزم اطلاعات، به ویژه، اطلاعات تولید شده در سیستم حسابداری است که بدون شک، در بازار نو پای سرمایه کشورمان به سختی تحصیل می شود. به همین علت، شناخت ارتباط بین ریسک بازار و اطلاعات حسابداری، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سایر مطالعات، بیانگر ارتباط بین نسبتهای حسابداری و میزان ریسک بازار می باشد و پیشنهاد می گردد که نسبتهای حسابداری می توانند در پیش بینی بتای اوراق بهادار مورد استفاده قرار گیرند.

کلیه مدیران و کارگزاران و سرمایه گذاران در شرکتهای پذیرفته شده در بورس با توجه به نتایج این تحقیق و با توجه به سود حسابداری و درجه اهرم و مالی می توانند ریسک بازار را پیش بینی کنند و همچنین از نتایج این تحقیق می توان برداشت کرد که سود حسابداری در پیش بینی ریسک تواناتر است یا درجه اهرم ها.

اهداف پژوهش

هدف عمده این تحقیق تعیین ریسک با توجه به متغیرهای حسابداری می باشد که این هدف با دنبال کردن اهداف زیر مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

هدف اصلی اول: تعیین رابطه بین سود حسابداری، درجه اهرم مالی، عملیاتی و کل یامرکب با ریسک سیستماتیک.

هدف فرعی اول: تعیین رابطه بین سود حسابداری با ریسک سیستماتیک.

هدف فرعی دوم: تعیین رابطه بین درجه اهرم عملیاتی با ریسک سیستماتیک.

هدف فرعی سوم: تعیین رابطه بین درجه اهرم مالی با ریسک سیستماتیک.

هدف فرعی چهارم: تعیین رابطه بین درجه اهرم کل یا مرکب باریسک سیستماتیک.

هدف اصلی دوم : تعیین توانایی یا میزان بار اطلاعاتی هر یک از متغیرهای مستقل نسبت به هم در پیش بینی ریسک سیستماتیک

تعاریف واژه ها

بتای سود حسابداری

نشان دهنده میزان تغییرات خطی بازده سود یک شرکت در یک دوره زمانی مشخص، نسبت به میانگین بازده سود شرکت های مورد مطالعه در همان دوره زمانی خواهد بود. بازده سود شرکت در این تعریف، از طریق تقسیم سود عملیاتی هر شرکت در دوره زمانی مذکور به ارزش بازار سهام عادی آن شرکت در اول همان دوره زمانی محاسبه می شود.

سود حسابداری

عبارت از مازاد درآمدها نسبت به هزینه ها برای یک دوره حسابداری معین که معرف افزایش خالص در حقوق صاحبان سهام و ناشی از فعالیتهای انتفاعی مستمر واحد تجاری و عملیات فرعی، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات، رویدادها و شرایط مؤثر بر واحد تجاری غیر از منبع صاحبان سهام است سود حسابداری به عنوان یکی از اجزای اصلی گزارش عملکرد مالی محسوب می شود.

ریسک سیستماتیک

منعکس کننده تغییرات خطی بازده یک ورقه سهام دریک دوره زمانی مشخص، نسبت به بازده میانگین تمام سهام شرکت ها در بازار در همان دوره زمانی خواهد بود. بازده هر سهم از شرکت در این تعریف، از طریق تقسیم جمع بازده نقدی و تغییرات قیمت بازار هر ورقه از سهام شرکت در دوره زمانی مذکور به ارزش بازار آن ورقه از سهام در اول همان دوره زمانی محاسبه خواهد شد.

درجه اهرم ها

نسبتهای اهرمی حد و اندازه ای را که یک شرکت از طریق وام یا قرض تامین مالی نموده است تعیین می کند. این نسبتها وجوهی را که توسط صاحبان شرکت (سهامداران) تامین گردیده با وجوهی را که بصورت وام جهت سرمایه گذاری از طلبکاران شرکت تامین شده با هم مقایسه کرده و نسبت آنها را اندازه گیری می کند.

درجه اهرم عملیاتی

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییر در درآمد عملیاتی که ناشی از درصد تغییر در تعداد واحدهای فروخته شده است و بطور دقیقی نشان می دهد چه اندازه اهرم عملیاتی در فعالیتهای یک شرکت بکار گرفته شده است. تجزیه و تحلیل نقاط سربسر تصویر گرافیکی از اثر تغییرات فروش بر سود به دست می دهد. درجه اهرم عملیاتی همان تصویر را به شکل جبری ارایه می دهد.

درجه اهرم مالی

درجه اهرم مالی درجه اهرم مالی مقیاسی است که نشان می دهد شرکت تا چه حد از وام استفاده می کند. گفتیم که اهرم مالی فرایندی است برای استفاده از بدهی جهت افزایش نرخ بازده روی سرمایه ی صاحبان شرکت. درجه ی اهرم مالی درصد تغییر در عایدی قابل تقسیم بین صاحبان سهام عادی است که از تغییر مشخصی در عایدی قبل از بهره و مالیات حاصل شود.

اهرم مرکب (کل)

با استفاده از اهرم مرکب (کل) می توان اثر اهرم مالی و عملیاتی را تواما بر ریسک شرکت مورد بررسی قرار داد. اهرم مرکب توان استفاده بالقوه از کل هزینه های ثابت (مالی و عملیاتی)را در رابطه با اثر تغییرات فروش شرکت بر سود هر سهم آن نشان میدهد.به عبارت دیگر اهرم مرکب اثر کل هزینه های ثابت را بر ساختار مالی و عملیاتی شرکت نشان می دهد.

اندازه گیری درجه اهرم مرکب

درجه اهرم مرکب یک معیار کمی برای اندازه گیری اهرم مرکب شرکت است .طریق محاسبه این درجه اهرم بسیار شبیه درجه اهرم مالی و عملیاتی است.